Cukrzyca ciążowa - co to jest?

Cukrzyca ciążowa - co to jest?

Cukrzyca ciążowa jest spowodowana zaburzeniem gospodarki hormonalnej organizmu w czasie ciąży. Zwykle ustępuje po porodzie, ale równie dobrze może powrócić w przyszłości albo zwiększyć ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2. Cukrzyca w ciąży jest groźna nie tylko dla matki, ale też dla jej nienarodzonego jeszcze dziecka - wysoki poziom cukru we krwi może bowiem doprowadzić do poronienia albo do powstania wad rozwojowych u płodu.

Zaburzenia tolerancji glukozy związane są ze zmianą metabolizmu i efektem hormonów wydzielanych przez łożysko. Do zmian tych należą:

• obniżenie glukozy na czczo,
• wzrost glukozy po posiłkach,
• nasilenie rozkładu tłuszczów,
• wzrost odporności tkanek na insulinę,
• przerost komórek B trzustki produkujących insulinę.

Rozpoznanie cukrzycy ciążowej

Wstępne oznaczenie poziomu glukozy we krwi powinno nastąpić podczas pierwsze wizyty u ginekologa. Jeśli zachodzi potrzeba wykonania testu tolerancji glukozy (obciążenie 75 g glukozą) i wypadnie on negatywnie, to badanie należy powtórzyć w 24-28 tygodniu ciąży.

W II trymestrze (pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży) każda ciężarna kobieta powinna mieć przeprowadzony test przesiewowy w kierunku cukrzycy ciążowej - test obciążenia 50 g glukozą nie wymaga bycia na czczo - polega na wypiciu roztworu glukozy a krew na badania pobierana jest po godzinie.

Analiza testu obciążenie 50 g glukozą:

• Poniżej 140 mg/dl - wynik prawidłowy;
• 140 - 200 mg/dl - nieprawidłowa tolerancja glukozy (wynik wymaga potwierdzenia testem 75 g obciążenia glukozą);
• Powyżej 200 mg/dl - wynik nie wymaga potwierdzenia, rozpoznaje się cukrzycę i wysyła do ośrodka referencyjnego.

Jeśli stwierdzono nietolerancję glukozy w teście przesiewowym, wykonuje się test doustnego obciążenia 75 g glukozą. Trzeba wówczas zgłosić się do laboratorium na czczo - krew pobierana jest na czczo oraz 2 godziny po wypiciu roztworu glukozy.

Analiza testu doustnego obciążenia 75 g glukozą:

• Poniżej 100 mg/dl na czczo lub poniżej 140 mg/dl po obciążeniu glukozą - wynik prawidłowy;
• Powyżej 100 mg/dl na czczo lub powyżej 140 mg/dl po obciążeniu glukozą - cukrzyca ciążowa.

Leczenie cukrzycy ciążowej

Leczenie rozpoczyna się od diety. Ilość dostarczanych kalorii musi być dostosowana do okresu ciąży a także masy ciężarnej kobiety i jej aktywności fizycznej. Białka powinny dostarczać ok. 20-25% kalorii, tłuszcze ok. 30-35%, natomiast węglowodany ok. 35-40%. Insulina powinna być włączona wówczas, gdy poziom insuliny przekracza 95 mg/dl na czczo lub 120 mg/dl w 2 godziny po posiłku.

Aby ciąża przebiegała prawidłowo należy uzyskać wartość glikemii w granicach:

• 60-90 mg/dl na czczo,
• 60-105 mg/dl przed posiłkami,
• poniżej 140 mg/dl w 1 godzinę po posiłku,
• poniżej 120 mg/dl w 2 godziny po posiłku,
• powyżej 60 mg/dl w nocy.

Jeśli dodatkowo pojawi się nadciśnienie tętnicze, należy podjąć odpowiednie leczenie. Kontrola diabetologiczna jak i położnicza powinna być prowadzona w ośrodku o najwyższym stopniu referencyjności, nawet wtedy gdy ciąża przebiega prawidłowo.

Czynniki ryzyka sprzyjające rozwojowi cukrzycy ciążowej to m.in.:

• Ciąża po 35 roku życia;
• Rozpoznanie cukrzycy w poprzednich ciążach;
• Wcześniejsze porody dużych dzieci (powyżej 4 kg);
• Wcześniejsze urodzenie dziecka z wadą rozwojową;
• Wcześniejsze zgony wewnątrzmaciczne;
• Nadciśnienie tętnicze krwi;
• Nadwaga przed ciążą.