Dzieci a savoir vivre - kiedy i jak uczyć dziecko dobrych manier?

Im wcześniej zaczniemy wpajać dziecku dobre maniery, tym lepiej. Aby dziecko wyrosło na prawego i kulturalnego człowieka, powinien uczyć się właściwych zachowań w danej sytuacji. Nikt nie przekaże mu tej wiedzy lepiej niż my - rodzice, będący dla dziecka najlepszym przykładem i wzorcem do naśladowania.

Od najmłodszych lat powinniśmy uczyć dziecko:

Odpowiedniego zachowania się przy stole

Zasad savoir vivre przy stole powinniśmy zacząć uczyć, gdy tylko dziecko podejmie pierwsze próby samodzielnego jedzenia. Warto kupić malcowi krzesełko do karmienia, aby mógł poczuć sie jak pełnoprawny uczestnik każdego posiłku. Dziecko będzie obserwowało i naśladowało nasze zachowania. Nauczy się wycierać buzię serwetką i nabierać ziemniaki łyżką, a nie rączką. Już dwu, trzylatek może próbować swych sił z pomocą bezpiecznych sztućców dla najmłodszych - widelca i noża. Przedszkolak powinien wiedzieć, że podczas jedzenia, nie należy mlaskać, siorbać czy jeść rękami.

Dobre maniery przy stole to nie tylko kulturalne spożywanie posiłków, to również prawidłowa postawa, czyli skupienie się na jedzeniu. Zwracajmy uwagę na to, aby dziecko się nie garbiło, nie huśtało na krześle, nie czytało ani nie rozmawiało, nie bawiło się zabawkami i nie przeszkadzało innym w spożywaniu posiłku. Starsze dziecko możemy poprosić o pomoc przy nakrywaniu stołu a nawet nakładaniu jedzenia.

Dbania o swój wygląd zewnętrzny i higienę osobistą

Dobre wychowanie wiąże się również z dbałością o higienę i wygląd. Dziecko, biorąc z nas przykład, powinno wiedzieć kiedy myć zęby czy rączki. Musimy mu wpajać, że zęby myjemy co najmniej dwa razy w ciągu dnia (rano i wieczorem), a najlepiej po każdym posiłku; ręce - po każdym wyjściu z toalety i powrocie z dworu; ponadto codziennie się myjemy i czeszemy.

Zadbane dziecko jest zawsze czyste, ale nie chodzi tu tylko o czystą buzię czy rączki. Powinniśmy tłumaczyć maluchowi, że równie ważna jest czystość noszonych ubrań. Zanim włączymy pralkę, możemy poprosić dziecko, aby pomogło nam w wrzucaniu brudnej odzieży do pralki a następnie rozwieszaniu jej na suszarce. Niech ma świadomość, jaki proces muszą przejść ubrania od momentu ich założenia, poprzez ubrudzenie a dalej włożenie do pralki, rozwieszenie, wyprasowanie i poukładanie na półkach.

Używania zwrotów grzecznościowych

Od najmłodszych lat musimy uczyć dziecko, jak ważne jest używanie form grzecznościowych. Im częściej my - dorośli będziemy wypowiadać "magiczne" słowa, tym bardziej naturalne będą wydawały się dziecku.

Malec potrafiący już dobrze mówić, powinien wiedzieć w jakich sytuacjach mówić słowa: "Dziękuję", "Proszę" oraz "Przepraszam". Jeśli będziemy je często powtarzać, dziecko również zacznie ich używać. Wypowiadanym przez nas zwrotom zawsze powinny towarzyszyć odpowiednie gesty i mimika twarzy - dziecko szybciej zrozumie, że "Dziękuję" oznacza wdzięczność i radość; "Proszę" - prośbę i nadzieję; natomiast "Przepraszam" - wyraża smutek i poczucie winy.

W dzisiejszych czasach nie ma konieczności nachalnego witania się czy żegnania z kimkolwiek - kłanianie się w pas, już dawno przeszło do historii. Obecnie wystarczy powiedzieć "Dzień dobry" lub "Do wiedzenia", aby wyrazić szacunek innym osobom, np.: nauczycielowi, sprzedawczyni w sklepie, sąsiadce czy listonoszowi, i uchodzić za kulturalnego człowieka. Zwroty grzecznościowe są bardzo ważne w naszym życiu, dlatego ich używanie powinno stać się nawykiem.

Dobrych manier w miejscach publicznych

Dziecko musi nauczyć się stosownego zachowania również na ulicy. Bez względu na to, czy jesteśmy z malcem na spacerze, czy też w drodze do przedszkola, idziemy zawsze za rękę. Dziecko powinno być nauczone tego, że przechodzimy na drugą stronę jezdni wyłącznie na pasach, chodzimy tylko po chodniku, zwracamy uwagę na kolor świateł. Nie ma znaczenia, czy znajdujemy się na przystanku autobusowym, w sklepie, w tramwaju, czy też w przychodni lekarskiej - dziecko powinno zachowywać się grzecznie i cicho, aby nie zakłócać spokoju innym ludziom.

To samo dotyczy przebywania w kościele. Zanim wybierzemy się z dzieckiem na mszę, powinniśmy wytłumaczyć mu zasady obowiązujące w tym szczególnym miejscu. Dziecko nie może kłaść się na ławce, ani tym bardziej na podłodze; nie może przechadzać się między ławkami ani przed ołtarzem. Jeśli dziecko jest nadzwyczaj kapryśne, płaczliwe i nie może usiedzieć w miejscu, powinniśmy usiąść albo stanąć blisko drzwi, aby w razie konieczności móc w miarę szybko i dyskretnie opuścić kościół.

Dzieci uwielbiają się bawić. Wyjmują zabawki z pudeł i pojemników, ale nie zawsze są skore do ich posprzątania. Musimy więc wpoić dziecku, że po każdej zabawie w przedszkolu, wszystkie misie, lale i klocki powinny trafić na swoje miejsca. Po pewnym czasie czynność ta wejdzie dziecku w nawyk, tak jak np.: mycie zębów.

Zasady dobrych manier powinniśmy przekazywać dziecku w sposób naturalny i przyjemny, również poprzez zabawę. Jeśli dziecko podziękuję za coś albo przywita się ze znajomym (bez naszego upominania), powinniśmy je nagrodzić pochwałą. Natomiast każde naganne zachowanie typu: obrażanie kolegów lub ich bicie - musimy karcić. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest zwrócenie dziecku uwagi, zaś najgorszym krzyczenie i mówienie, że jest złe. Pamiętajmy, to nie dziecko, tylko jego zachowanie jest złe!