Prawa pracownika w okresie wypowiedzenia

Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę nakłada na niego szereg obowiązków, które powinien zrealizować w wyznaczonym terminie. W przeciwnym razie zwalniany pracownik może domagać się swoich praw i roszczeń na drodze sądowej.

Oświadczenie pracodawcy o chęci wypowiedzenia umowy o pracę musi zawierać pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania się do Sądu Pracy, natomiast w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nie określony - przyczynę uzasadniającą ten fakt. Podana przyczyna powinna być konkretna i przede wszystkim prawdziwa.

Jeśli umowę o pracę wypowiada pracodawca, to pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Pracownikowi przysługują wówczas:

• 2 dni robocze w okresie dwutygodniowego lub jednomiesięcznego wypowiedzenia.
• 3 dni robocze w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia (również w przypadku jego skrócenia).

Przywilej ten nie dotyczy pracowników odchodzących za porozumieniem stron lub z własnej inicjatywy. Należy pamiętać, że zwalniany pracownik nie ma obowiązku wykorzystywać przysługujących mu dni wolnych na poszukiwanie nowego zatrudnienia - jeśli nie wystąpi do pracodawcy z wnioskiem o ich udzielenie, to ich nie wykorzysta.

Bardzo ważne dla zwalnianego pracownika jest wyegzekwowanie świadectwa pracy. Pracodawca nie może uzależniać wydania tego dokumentu od uprzedniego rozliczenia się pracownika z zakładem pracy. Świadectwo powinno być wręczone bezpośrednio pracownikowi lub osobie przez niego upoważnionej, jeśli jest to niemożliwe pracodawca powinien przesłać świadectwo pocztą lub dostarczyć w inny sposób, nie później jednak niż w ciągu 7 dni od daty ustania stosunku pracy.

Ważne jest, aby świadectwo nie zawierało błędów - jeśli pracodawca poda niepełne bądź nieprawdziwe informacje, należy żądać ich sprostowania. Można to zrobić w ciągu 7 dni od dnia otrzymania świadectwa. W przypadku odmowy skorygowania błędów przez pracodawcę, można wystąpić o ich sprostowanie do sądu.

Rozwiązanie umowy o pracę jest związane z koniecznością rozliczenia się pracodawcy z odchodzącym pracownikiem czyli wypłacenia mu należnych świadczeń, np.: niewypłaconych jeszcze wynagrodzeń wraz z dodatkami, premii, nagród itp. Obowiązek ten nie dotyczy świadczeń, do których prawo oraz ich wysokość ustalane będą dopiero po rozwiązaniu umowy (trzynastki, premie roczne i inne).

Jeżeli urlop lub jego część nie zostały skonsumowane w naturze, pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Pracownik, który nie otrzymał należnego mu świadczenia, może wnieść pozew do sądu o jego wypłatę wraz z odsetkami karnymi.

Pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z pominięciem przepisów prawa pracy, przysługuje roszczenie:

• o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach,
• ewentualnie roszczenie o odszkodowanie.

Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do właściwego Sądu Pracy w terminie 7 dni a żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia.

W piśmie procesowym powinny znaleźć się następujące dane:

• Sąd, do którego jest kierowane pismo,
• Imię i nazwisko lub nazwa stron; ich przedstawiciele ustawowi lub pełnomocnicy,
• Oznaczenie rodzaju pisma (np.: pozew, odwołanie),
• Dowody na poparcie przytoczonych okoliczności,
• Podpis strony; jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika,
• Wykaz załączników dołączonych do pisma.

Podstawa prawna

1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. 1998, Nr 21, poz. 94, ze zm.).
2. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 roku o zakresie prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposób prowadzenia akt osobowych pracowników (Dz.U. 1996, Nr 62, poz. 286, ze zm.).