Czym zajmuje się numizmatyka?

Zbieractwo monet i banknotów znajduje coraz większe zainteresowanie w społeczeństwie. Numizmatyka staje się modnym trendem obejmującym niemalże cały świat. Jest to nauka pomocnicza historii, zajmująca się badaniem monet, banknotów i innych znaków pieniężnych mających określoną wartość historyczną i kulturową. Numizmatyka kojarzy się głównie z kolekcjonowaniem monet, które często występują w seriach, a każda z nich posiada motyw przewodni, temat oraz cel.

Za dział numizmatyki uważa się politykę monetarną - działaniami objęta jest walka z przestępczością i nieuczciwymi handlarzami dzieł sztuki oraz fałszerstwem i nielegalnym rynkiem monetarnym. Szczególne znaczenie ma polityka emisyjna i obieg pieniądza. Uwagę przykuwają działania eminentów na płaszczyźnie numizmatycznej. Coraz częściej na rynku można spotkać unikatowe monety lub banknoty wyemitowane z okazji jakiegoś doniosłego i wartego uhonorowania wydarzenia.

Chronologiczny podział numizmatyki

Grecka,

Celtycka,

Rzymska,

Bizantyjska,

Dalekiego Wschodu (m.in.: Indie, Japonia i Chiny),

Średniowieczna (w tym arabska i perska),

Nowożytna.

Historia polskiej numizmatyki

Narodowy Bank Polski regularnie wprowadza do emisji monety kolekcjonerskie, najczęściej związane z konkretnymi wydarzeniami lub postaciami, a także upamiętniające ważne rocznice.

Zwykle monety wprowadzane do emisji są wykonane ze stopu Nordic Gold. Zarówno złote, jak i srebrne monety kolekcjonerskie przeznaczone są do sprzedaży na terenie kraju i za granicą. Narodowy Bank Polski regularnie wprowadza do emisji monety kolekcjonerskie z różnych serii, np.: Zwierzęta Świata czy Polscy Podróżnicy i Badacze. Kolekcjonerskie monety są z reguły bite lustrzanym stemplem i pakowane w plastikowe kapsuły, chroniące przed uszkodzeniem. Ponadto, złote monety posiadają specjalny certyfikat z danymi technicznymi monety oraz krótkim jej opisem. Monety, które Narodowy Bank Polski wprowadza do emisji są w Polsce prawnym środkiem płatniczym.

Najważniejsze zadania numizmatyki

1. Kolekcjonowanie i klasyfikowanie monet.
2. Datowanie monet: bezwzględne.
3. Analiza znaków menniczych.
4. Połączona analiza ikonograficzna, metrologiczna i epigraficzna.
5. Ustalanie kręgu użytkowników danych monet.
6. Określanie dodatkowych funkcji monet.
7. Wyjaśnianie i interpretacja faktów i procesów dziejowych.

Tworzenie kolekcji numizmatycznych

Prawdziwy numizmatyk, oprócz kolekcjonowania monet, banknotów czy sztabek złota, powinien być również na bieżąco ze specjalistyczną literaturą (można taką znaleźć w miejskich bibliotekach i czytelniach). Zarówno w mniejszych, jak i większych miastach powstają kluby kolekcjonerskie o numizmatycznej tematyce. Ich członkowie mogą regularnie się spotykać i dzielić swoimi doświadczeniami.

Sposób przechowywania zbiorów

Przechowywanie kolekcji jest jedną z najważniejszych kwestii w numizmatyce, dlatego warto przeznaczyć odpowiednią kwotę na zabezpieczenie zbiorów. Każdy numizmatyk powinien zaopatrzyć się w klasery lub albumy pozwalające w dokładny sposób uporządkować kolekcję i ułatwić jej przeglądanie.

Klasery - przeznaczone są głównie dla monet w złym stanie zachowania, obiegówek bądź dwuzłotówek GN. Najczęściej można spotkać klasery z folii PCV, tematyczne oraz rocznikowe.

Woreczki strunowe - to jedna z najbardziej ekonomicznych form przechowywania monet, zwłaszcza tych mało wartościowych.

Kapsle - zapewniają monetom nienaruszony stan przez długie lata. Niestety jest to dość kosztowne rozwiązanie, gdyż oprócz kapsli trzeba jeszcze zainwestować w palety/kasety do ich przechowywania.

Holdery - składane kartonowe opakowania na monety posiadają specjalnie zafoliowany otwór. Holdery zapewniają bezpieczne przechowywanie kolekcji oraz umożliwiają zamieszczanie na nich informacji o danej monecie - w ten sposób łatwiej ją odnaleźć. Holdery można przechowywać w wkładach do segregatora lub klaserach z wkładami, które ograniczają ich rozklejanie się. Monety znajdujące się w holderach należy przepakowywać co 5-6 lat.

Palety/kasety - plastikowe bądź drewniane palety/kasety to zdecydowanie duży wydatek, na który warto się zdecydować - taka forma przechowywania zbiorów gwarantuje doskonałą prezentację i świetnie zabezpiecza kolekcję.

Pudełka gradingowe - pudełka z zapakowanymi monetami, których stan zachowania określony został przez firmy zajmujące się gradingiem.

Ważne terminy w numizmatyce:

• Gatunek monety - zwykle obejmuje numizmaty o tych samych bądź podobnych cechach metrologicznych: wadze, próbie (np.: grosz, denar, talar, drachma);
• Typ monety - obejmuje numizmaty opatrzone tym samym wyobrażeniem, z reguły zamyka się w jednej emisji odmiany monety - obejmują monety wybite tą samą parą stempli;
• Próba - zawartość czystego kruszcu w monecie;
• Pan menniczy - zleceniodawca emisji;
• Renovatio Monetae - stosowana już we wczesnym średniowieczu wymiana monety na nową, na warunkach korzystnych dla Pana menniczego.

Numizmatyka to nie tylko pasjonujące hobby, ale też niezła inwestycja na przyszłość - po latach może przynieść zaskakująco wysokie zyski swojemu właścicielowi. Jest to tylko jeden z powodów, dla których moda na numizmatykę z pewnością szybko nie przeminie.