Wentylacja w domu - co powinieneś wiedzieć

Prawidłowa wentylacja zapewnia skuteczną wymianę powietrza w domu, niezależnie od pory roku. Świeże powietrze napływające do pomieszczeń ma duże znaczenie nie tylko dla dobrego samopoczucia i zdrowia mieszkańców, ale też dla samego domu. 

Odpowiednia cyrkulacja powietrza w mieszkaniu

Prawidłowy obieg powietrza to przede wszystkim świeżość i optymalna temperatura w domu, a także przyjemna atmosfera. Aby wentylacja działała w pełni prawidłowo, muszą być spełnione następujące warunki:

• doprowadzenie odpowiedniej ilości powietrza do pomieszczeń, a następnie jego odprowadzenie na zewnątrz, przy czym strumień powietrza odprowadzanego powinien być równy strumieniowi powietrza doprowadzanego;
• kierunek przepływu - świeże powietrze pobierane jest z zewnątrz do "pomieszczeń czystych" (pokój, sypialnia), a następnie przepływa przez całe mieszkanie do "pomieszczeń brudnych" (kuchnia, łazienka, WC), skąd usuwane jest na zewnątrz.

Do pogorszenia jakości powietrza w domu może przyczynić się wyciąg wspomagający wentylację kuchni. W domach z wentylacją grawitacyjną, okap kuchenny zakłóca wymianę powietrza w pozostałych pomieszczeniach i to w dwojaki sposób: podczas pracy, kiedy wywołuje bardzo niekorzystne zjawisko ciągu wstecznego, a także gdy nie pracuje - ograniczając tym samym wymianę powietrza w domu. Nie wolno używać wyciągu w kuchni, w której zamontowane są urządzenia gazowe z otwartą komorą spalania, tj. piecyk czy kocioł gazowy. Można natomiast stosować okapy-pochłaniacze, które w odróżnieniu od wyciągów pracują w trybie zamkniętym, czyli bez usuwania powietrza na zewnątrz.

W celu zapewnienia skutecznej wentylacji w łazience należy obok wentylacji naturalnej zastosować również wentylatory łazienkowe. Takie rozwiązanie będzie przynosiło korzyści, o ile zostanie zapewniony dopływ świeżego powietrza do mieszkania poprzez rozszczelnienie okna czy montaż drzwi łazienkowych z otworami nawiewnymi. W łazienkach z grzejnikiem wody przepływowej, kratki wentylacyjne powinny mieć nieregulowany stały przekrój - bez możliwości zmniejszania.

Rodzaje wentylacji

1. Grawitacyjna (naturalna) - zanieczyszczone powietrze jest usuwane na zewnątrz przez kominy wentylacyjne, a świeże napływa do pomieszczeń przez otwory w przegrodach zewnętrznych. Do niedawna wystarczyły nieszczelności w stolarce okiennej, ale dziś w domach montuje się szczelne okna i aby umożliwić napływanie do wnętrz świeżego powietrza, trzeba "pomieszczenia czyste" wyposażyć w okna z nawiewnikami. W przeciwnym razie może pojawić się pleśń i grzyb na ścianach.

Intensywność działania grawitacji naturalnej zależy głównie od warunków atmosferycznych (temperatury i siły wiatru). Podczas upałów, otaczające budynek nagrzane powietrze może dopływać kanałami i kratkami wywiewnymi do pomieszczeń, a chłodne wypływać na zewnątrz przez nieszczelności w stolarce. Również zimą, podczas silnych mrozów wentylacja grawitacyjna jest kłopotliwa - do wnętrza napływa strumień bardzo zimnego powietrza, wychładzając mieszkanie. Zdarza się czasem, że wentylacja nie działa prawidłowo, np.: zamiast wywiewać powietrze, wdmuchuje je do pomieszczenia (wsteczny ciąg kominowy). Aby rozwiązać ten problem, najczęściej kratki wentylacyjne są zakrywane, by z nich nie wiało. To jednak powoduje dodatkowe problemy, m.in.: zaparowanie luster, wilgoć na ścianach, nieprzyjemny zapach stęchlizny, długi czas schnięcia wilgotnych rzeczy.

Aby poradzić sobie z tym zjawiskiem, należy:

• doprowadzić odpowiednią ilość świeżego powietrza, rozszczelniając okna;
• udrożnić wszystkie podłączone przewody kominowe i zamontować regulowane kratki;
• zadbać o to, by pod drzwiami wewnętrznymi domu były przestrzenie (ok. 1,5 cm wysokości), dzięki którym powietrze będzie się przemieszczać;
• zawsze zostawiać możliwość regulacji napływu oraz ujścia powietrza, gdyż w przeciwnym razie może się okazać, że przez dom przepływa zbyt dużo powietrza.

2. Mechaniczna - czynnikiem wywołującym ruch powietrza w przewodach wentylacyjnych jest wentylator. W domach jednorodzinnych najczęściej stosuje się wentylację mechaniczną wywiewną oraz nawiewno-wywiewną.

W systemie wentylacji wywiewnej powietrze napływa do wnętrza domu przez zamontowane w oknach mikronawiewniki, a usuwanej jest przez wentylatory wyciągowe znajdujące się w kuchni, łazience oraz WC. W wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej powietrze wyciągane jest z pomieszczenia i nawiewane siecią kanałów przez wentylator. To pozwala na prawidłową wentylację pomieszczenia, bez względu na pogodę i temperaturę powietrza na zewnątrz. W takim systemie można też zamontować nawilżacz powietrza oraz filtr powietrza nawiewanego, dzięki któremu powietrze wpływające do domu będzie wolne od zanieczyszczeń.

Droższym i bardziej skomplikowanym rozwiązaniem jest wentylacja nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła. System wyposażony jest w wymiennik ciepła zwany rekuperatorem, przez który przepływa zarówno zimne powietrza nawiewane, jak i ciepłe usuwane z wnętrza domu. Rekuperator przekazuje część ciepła z powietrza wywiewanego do świeżego powietrza nawiewanego.

3. Hybrydowa - to połączenie prostej wentylacji grawitacyjnej ze stabilnym systemem wentylacji mechanicznej. Takie rozwiązanie zapewnia prawidłową wymianę powietrza przy znacznym ograniczeniu kosztów eksploatacji (wydatków na energię elektryczną), dzięki maksymalnym wykorzystaniu naturalnych czynników sprzyjających wentylacji. Największe zalety tego systemu to: niski poziom zużycia energii oraz cicha praca, w odróżnieniu od typowych wentylatorów mechanicznych.

Skutki nieprawidłowo działającej wentylacji w domu:

• pleśń i grzyb;
• zaparowane szyby;
• nawiew powietrza przez kratki wentylacyjne;
• pęcznienie drewnianych podłóg i mebli;
• złe samopoczucie (m.in.: bóle i zawroty głowy, podrażnienia gardła i błony śluzowej nosa, alergie);
• choroby dróg oddechowych, a w najgorszym przypadku nowotwory;
• niszczenie konstrukcji domu - wnikanie wilgoci do ścian i stopniowa ich destrukcja.

Niesprawnie działająca wentylacja w pomieszczeniach z gazowymi urządzeniami grzewczymi może prowadzić do wydzielania się bardzo groźnego tlenku węgla, dlatego dobrze wiedzieć na co uważać i jak się chronić przed czadem.