Jak budować energooszczędnie

Coraz wyższe ceny ogrzewania oraz rachunki za prąd sprawiają, że rośnie liczba osób szukających oszczędności już na etapie budowy domu. Świadome działania w tym kierunku przynoszą korzyści nie tylko związane z eksploatacją budynku, ale również ochroną środowiska.  Poniżej podsuwamy sprawdzone rozwiązania, które warto rozważyć na etapie budowy domu, by zmniejszyć jego późniejsze zapotrzebowanie na energię.

Wybór działki i rozgospodarowanie pomieszczeń

To, w jakim stopniu dom będzie w stanie zachować swoje właściwości energooszczędne, zależy od wielu czynników. Jednym z pierwszych jest wybór działki, na której zostanie on wybudowany. Zdecydowanie najkorzystniejszym położeniem dla budynku będzie plac prosty lub lekko nachylony w stronę południową. Idealnie, jeśli w dodatku zostanie osłonięty przed działaniem silnych wiatrów naturalną barierą drzew.

Kolejnym kryterium jest rozkład pomieszczeń. W trakcie budowy domu warto skierować największą część elewacji w stronę południową, gdyż z tego kierunku dociera najwięcej promieni słonecznych. Z tego powodu główne pomieszczenia takie jak salon czy jadalnia powinny mieć przeszklenia zwrócone w stronę południową.

Kuchnia, garderoba czy pralnia mogą być ustawione w kierunku wschodnim lub zachodnim, natomiast garaż, który nie potrzebuje mocnego nasłonecznienia północnym.

Plan budynku

Dla zachowania wysokiego poziomu energooszczędności duże znaczenie ma również zwartość budynku. Za najbardziej energooszczędne uważa się budynki na planie prostokąta, z jedno lub dwuspadowym dachem. Wszelkie załamania ścian czy narożniki to dodatkowe straty ciepła, a co za tym idzie większe koszty eksploatacyjne. Jeśli w dodatku ich izolacja zostanie źle wykonana, to koszty mogą urosnąć do niebotycznych rozmiarów.

Izolacja

Dobór materiałów do budowy ścian oraz odpowiednia grubość izolacji to kolejne czynniki, na które powinniśmy zwrócić szczególną uwagę. Jeśli spojrzymy na domy sprzed kilkudziesięciu lat, to z pewnością stwierdzimy, że współczesne budynki charakteryzują się znacznie wyższym poziomem izolacyjności cieplnej. Wciąż jednak sporo można poprawić. Budynki mieszkalne tracą najwięcej ciepła poprzez:

• komin i wentylację (30-40%),
• okna (20-30%),
• ściany (15-25%),
• dach (10-25%),
• podłogę na gruncie (3-6%),

 Przyjmuje się, że grubość wykonanej izolacji w budynku energooszczędnym powinna wynosić 25 cm w przypadku ścian oraz 35 cm w przypadku dachu.

Jednym z najważniejszych wskaźników, który informuje o tym, jaka ilość energii ucieka przez ściany jest współczynnik przenikania ciepła ,,U”. Zgodnie z najnowszymi standardami jego wartość powinna wynieść 0,3W/m²K.

Jeśli chcemy uzyskać bardziej szczegółowe informacje na temat tego, jakimi parametrami cieplnymi charakteryzują się poszczególne produkty izolacyjne, to musimy zajrzeć do tzw. ,,deklaracji właściwości użytkowych produktów” czyli tzw. DWU lub DoP. Znajdziemy w nich m.in. informacje na temat oporu cieplnego danego produktu, jego odporności na przepływ powietrza, działania wody i wilgoci.

Okna i ich właściwości

W przypadku stolarki okiennej zwraca się przede wszystkim uwagę na wartość parametru określanego mianem Uw czyli współczynnika izolacyjności cieplnej okna. Okna poniżej wartości 0,8 W/m²K nie zachowują odpowiednich właściwości ciepłochronnych.

Wśród innych parametrów, które są uważne za ważne w przypadku okien, to współczynnik przepuszczalności energii g, czyli zdolność do pozyskiwania darmowej energii ze słońca, a także Rw czyli współczynnik tłumienia dźwięków.

Jeśli chcemy, by nasze okna były jeszcze bardziej energooszczędne, to załóżmy rolety. Latem nie pozwolą one wnętrzu zbyt szybko się nagrzewać, a w zimie ochładzać w związku z działaniem na okna śniegu czy wiatru.

Oszczędzamy światło

Dom energooszczędny charakteryzuje się tym, że w sposób maksymalny wykorzystuje światło dzienne. Musi ono być jednak wsparte światłem sztucznym.

Jednym z rozwiązań, które warto przemyśleć na etapie wyboru oświetlenia sztucznego jest indywidualny projekt w stosunku do konkretnych pomieszczeń, w których zamiast jednego punktu świetlnego znajdzie się ich kilka.

Najprostszym zabiegiem, który pomoże nam zaoszczędzić nieco energii w domu jest montaż lamp ledowych w zastępstwie tradycyjnych. Zyskują one znaczną przewagę nad klasycznymi żarówkami, gdyż zużycie energii jest w nich utrzymane na prawie pięciokrotnie niższym poziomie. Ponadto żarówki ledowe są znacznie bardziej trwałym źródłem energii. Przeprowadzone pomiary świadczą o tym, że wykazują się 30, a nawet 50-krotnie dłuższym okresem działania w stosunku do tych tradycyjnych.

Ogromna ilość żarówek ledowych, dostępnych w sprzedaży sprawia, że w zależności od tego w jakim pomieszczeniu będą one zamontowane możemy dopasować wartość strumienia światła, a także temperaturę barwową żarówki. Za najlepszą do pracy wymagającej wysiłku wzrokowego uważa się barwę dzienną o wartości 5000-6500K, natomiast do odpoczynku barwę ciepło-białą o wartości 2700-2900K.

Wentylacja

Straty związane z niewłaściwą wentylacją budynku mieszkalnego mogą sięgać nawet 30%. Jeśli chcemy je ograniczyć, to powinniśmy zamontować w budynku wentylację nawiewno-wywiewną z rekuperacją. Pozwala ona na bieżąco kontrolować wymianę powietrza, ograniczyć straty ciepła, a nawet odzyskać jej część z powietrza, które jest usuwane z budynku.

Nie ma natomiast zgodności co do najbardziej energooszczędnego źródła powietrza. Duże możliwości daje nam zastosowanie kilku układów grzewczych. Wybór systemu grzewczego do własnego domu powinien uwzględniać kilka czynników takich jak projekt domu, jego wentylacja i izolacja, liczba mieszkańców oraz zapotrzebowanie na wodę.

W ludzkich rękach

Na etapie budowy domu możemy korzystać z różnych rozwiązań, które pozwolą na zmniejszenie jego kosztów eksploatacyjnych. Wiele zależy od tego jakie materiały izolacyjne wybierzemy, a także od zaangażowania samych osób, które będą pracować przy projekcie i jego realizacji. Dom energooszczędny to wspólny wysiłek architekta, inwestora oraz ekipy budowlanej.  Niestarannie wykonana izolacja czy zły dobór okien sprawią, że mimo najlepszych intencji nasz dom nie będzie w stanie osiągnąć założonego na samym początku poziomu energooszczędności.