Komu przysługuje "trzynastka"?

Pracownicy sfery budżetowej mają prawo do trzynastej pensji - jest ona wypłacana nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy następnego roku kalendarzowego. Aby otrzymać "trzynastkę", trzeba nie tylko pracować przez określony czas u danego pracodawcy, ale też nie narazić się na sankcje dyscyplinarne w miejscu pracy.

Prawo do "trzynastki" mają pracownicy zatrudnieni w:

• państwowych jednostkach sfery budżetowej;
• urzędach: organów władzy publicznej, kontroli, ochrony prawa oraz w sądach i trybunałach;
• w samorządowych jednostkach budżetowych, zakładach budżetowych, gospodarstwach pomocniczych jednostek budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych prowadzących gospodarkę finansową;
• biurach poselskich, senatorskich lub poselsko-senatorskich oraz w klubach, kołach albo zespołach parlamentarnych.

"Trzynastka" wypłacana jest również nauczycielom. Nie otrzymają jej natomiast pracownicy szpitali, a także policjanci i przedstawiciele pozostałych służb mundurowych.

Pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Natomiast, jeśli pracownik nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, ale pod warunkiem że okres ten wynosi co najmniej 6 miesięcy.

Przepracowanie co najmniej 6 miesięcy, warunkujących nabycie prawa do wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane w następujących przypadkach:

1. Nawiązanie stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły.

Dotyczy to nie tylko nauczycieli placówek feryjnych, ale również nie-feryjnych (np.: przedszkoli). Zgodnie z przepisami, rok szkolny we wszystkich szkołach i placówkach trwa od 1 września do 31 sierpnia następnego roku kalendarzowego. A zatem, gdy stosunek pracy nawiązano z nauczycielem na czas określony na dany rok szkolny - nauczyciel ma prawo do "trzynastki" w wysokości proporcjonalnej do przepracowanego okresu. Zatrudnienie na zastępstwo lub na część roku ze względu na organizację nauczania - bez prawa do trzynastej pensji.

2. Zatrudnienie pracownika do pracy sezonowej, jeśli umowa o pracę została zawarta na sezon trwający nie krócej niż 3 miesiące.

3. Powołanie pracownika do czynnej służby wojskowej lub skierowanie go do odbycia służby zastępczej.

4. Rozwiązanie stosunku pracy w związku z:

• rentą szkoleniową, rentą z tytułu niezdolności do pracy lub świadczeniem rehabilitacyjnym albo przejściem na emeryturę;
• przeniesieniem służbowym, powołaniem lub wyborem;
• likwidacją pracodawcy albo zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy;
• likwidacją jednostki organizacyjnej pracodawcy lub jej reorganizacją.

5. Podjęcie zatrudnienia:

• w wyniku przeniesienia służbowego;
• na podstawie powołania lub wyboru;
• w związku z likwidacją poprzedniego pracodawcy albo ze zmniejszeniem zatrudnienia z przyczyn dotyczących tego pracodawcy;
• w związku z likwidacją jednostki organizacyjnej poprzedniego pracodawcy lub jej reorganizacją;
• po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej albo po odbyciu służby zastępczej.

6 Korzystanie z:

• urlopu wychowawczego;
• urlopu dla poratowania zdrowia;
• urlopu do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego przez nauczyciela lub nauczyciela akademickiego.

7. Wygaśnięcie stosunku pracy w związku ze śmiercią pracownika.

Pracownik nie nabywa prawa do wynagrodzenia rocznego w wyniku:

1. Nie usprawiedliwionej nieobecności w pracy trwającej dłużej niż 2 dni.
2. Stawienia się do pracy lub przebywania w miejscu pracy w stanie nietrzeźwości.
3. Wymierzenia pracownikowi kary dyscyplinarnej, wydalenia z pracy lub ze służby.
4. Rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 12 grudnia 1997 roku o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. z 2009 r., Nr 157, poz. 1241).