Jak wychować nastolatka?

Okres dojrzewania to trudne chwile nie tylko dla samych nastolatków, ale też dla rodziców. W ciele i psychice dziecka zachodzi wówczas szereg radykalnych zmian, którym towarzyszą różne emocje. Rodzice często mają do czynienia z agresywnym zachowaniem u nastolatków i nie zawsze też radzą sobie z własną złością.

Aby nastolatek wyrósł na mądrego człowieka, należy unikać najczęściej popełnianych błędów wychowawczych, a mianowicie:

1. Lekceważenia zachodzących zmian

Kiedy dziecko zaczyna się drastycznie zmieniać (np.: zachowuje się inaczej niż zazwyczaj, wygłasza dziwne poglądy, itp.) - trzeba zareagować. Najgorsze co można zrobić w takim przypadku, to pozostawienie takiego zachowania bez echa i przejście nad nim do porządku dziennego. Dlatego rozmowa i jeszcze raz rozmowa!

2. Przerzucanie ciężaru wychowania na szkołę

Rodzice mają czasami zbyt wysokie oczekiwania względem nauczycieli. Owszem, szkoła jest takim miejscem, w którym dzieci powinny czuć się dobrze i bezpiecznie - nie oznacza to jednak, że jest w stanie uchronić nastolatka przed kontaktem z alkoholem czy narkotykami. Jest to złe podejście, gdyż edukacja dziecka w tym temacie powinna rozpocząć się dużo wcześniej - w domu. To rodzice w szczególności mają obowiązek wpajania dzieciom zasad postępowania - to oni muszą tłumaczyć i przestrzegać przed wszelkim złem tego świata. Szkoła może jedynie służyć wsparciem.

3. Bulwersowanie się i prawienie kazań

Rodzice często porównują dzieci z sobą, kiedy to byli w tym samym wieku: "Jak ja byłam/-em w Twoim wieku ...". A przecież trzeba wziąć pod uwagę fakt, iż dzisiejsze nastolatki różnią się i to zdecydowanie od swoich rówieśników poprzednich generacji. Nie pozostaje nic innego jak próbować zrozumieć i zaakceptować te różnice. Aby nastolatek wyrósł na rozsądnego człowieka, rodzice powinni właściwie nim pokierować, ale nie na zasadzie wydawania rozkazów - warto rozmawiać o możliwościach wyjścia z każdej, najtrudniejszej nawet sytuacji i pokazać dziecku, jak podejmować właściwe decyzje.

4. Wyznaczanie nierealnych celów i oczekiwanie samych pozytywnych wyników

Zadaniem rodziców jest nie tylko wyznaczanie osiągalnych celów, ale też zachęcanie i wspólne planowanie strategii działania. Od nastoletnich dzieci często oczekuje się zbyt wiele - za wszelkie przewinienia rodzice ostro je krytykują; za różne osiągnięcia natomiast - zbyt rzadko chwalą. Takie postępowanie może wywołać w nastolatku frustrację i spowodować niechęć do podejmowania nowych wyzwań.

5. Zniesienie systemu kar i nagród

Nie tylko małe dzieci, ale też nastolatki powinny znać granice których nie można przekraczać. Nie trzeba od razu wprowadzać w domu wojskową dyscyplinę, ale też nie należy przesadzać z bezstresowym wychowaniem - nastolatek musi wiedzieć, że złe postępowanie wiąże się zawsze z konsekwencjami, a dobre z pochwałami. Jednak żeby nie być zbyt surowym dla nastoletniego dziecka, warto chociaż pozwolić mu uczestniczyć w ustalaniu systemu kar i nagród.

Wychowanie nastolatka jest wyzwaniem dla każdego rodzica - nie należy jednak przesadzać ani też doszukiwać się w dziecku samych wad. Okres dojrzewania rządzi się swoimi prawami i bez względu na zachowanie młodego zbuntowanego człowieka, należy zawsze go wspierać i słuchać tego, co ma do powiedzenia.