Jak leczyć nerwicę lękową?

Nerwica lękowa jest jedną z najczęściej występujących chorób nerwowych. Wiąże się ona z szeroko pojętym lękiem - napadami niepokoju a nawet paniki, w określonych sytuacjach.

Przyczyny nerwicy lękowej:

Należą do nich sytuacje bezpośredniego zagrożenia oraz długotrwałe stany urazowe związane np.: z konfliktem czy niespełnieniem. W sytuacjach bezpośredniego zagrożenia, uraz psychiczny aktywuje nagłe przerażenie, któremu często towarzyszą krótkotrwałe zaniki świadomości. Z kolei długo utrzymujące się sytuacje urazowe mogą powodować fobie, m.in.:

• klaustrofobię - lęk przed zamkniętymi, ciasnymi pomieszczeniami;
• agorafobię - lęk przed przebywaniem samemu w miejscach publicznych, na dużych przestrzeniach;
• mizofobię - lęk przed nieczystością, zabrudzeniem;
• nyktofobię - lęk przed nocą, ciemnością;
• karcinofobię - lęk przed zachorowaniem na chorobę nowotworową;
• i wiele innych.

Objawy nerwicy lękowej

Jest ich wiele i różnią się w zależności od pacjenta oraz nasilenia choroby. Bardzo często nerwica lękowa "atakuje" niepostrzeżenie a bywają też takie przypadki, że pojawia się podczas snu lub odpoczynku.

Do najczęściej występujących objawów należą:

• duszności,
• kołatanie serca,
• ciągłe napięcie,
• bezsenność,
• nadmierne pocenie się,
• drętwienie i mrowienie różnych części ciała,
• suchość w ustach,
• utrata apetytu,
• podwyższone ciśnienie,
• niespokojne myśli,
• obsesja,
• depresja,
• lęk przed śmiercią.

Leczenie

Istnieje kilka metod a wybór właściwej zależy od wielu czynników związanych głównie ze stanem pacjenta.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna - podejmowana jest u osób z różnym stopniem lęku i niepokoju sytuacyjnego. Leczenie opiera się na dwóch elementach: poznaniu i zachowaniu a polega na rozpoznawaniu zmian w myśleniu, które wywołały objawy choroby.

Wyróżnia się psychoterapię indywidualną oraz grupową a w uzasadnionych przypadkach, np.: nerwicy u dzieci, można zastosować psychoterapię rodzinną.

W psychoterapii grupowej, stała liczba uczestników sprzyja budowaniu zaufania i uczeniu się nawiązywania stosunków emocjonalnych (możliwość obcowania z ludźmi w podobnej sytuacji życiowej). Chorzy nabywają wiedzy na temat zaburzeń oraz ich objawów; kształcą społeczne umiejętności poprzez naśladownictwo i doświadczanie.

Skuteczniejszą jednak formą leczenia nerwicy lękowej wydaje się być psychoterapia indywidualna - wystąpienie choroby związane jest głównie z czynnikami psychicznymi, a w przypadku tego rodzaju zaburzeń, taka forma leczenia wykazuje najwyższą skuteczność.

Szkół psychoterapeutycznych jest wiele i każda z nich stosuje różne techniki leczenia. Trudno wskazać tę najlepszą i najskuteczniejszą - wszystko zależy od formy nerwicy a także reakcji pacjenta na daną metodę psychoterapii. Ogólnie przyjęte jest, że przy zaburzeniach nerwicowych najlepsze rezultaty odnosi psychoterapia z zakresu psychologii dynamicznej, zaś w przypadku stanów lękowych - szkoła behawiorystyczna.

Farmakoterapia - w leczeniu nerwicy lękowej stosuje się leki anksjolityczne oraz przeciwdepresyjne. Z uwagi na zróżnicowane objawy choroby, farmakoterapia polega na wypróbowywaniu kolejnych preparatów, do momentu znalezienia leku dobrze tolerowanego przez pacjenta. Anksjolityki mogą uzależniać, dlatego nie wolno stosować ich przez dłuższy czas; pacjent może się uzależnić od leków zmniejszających lęk.

Leki przyjmowane w stanach nerwicowych charakteryzują się działaniem rozluźniającym, uspokajającym i rozładowującym napięcie.

Jeszcze jakiś czas temu uważano, że jedyną formą leczenia nerwicy lękowej jest psychoterapia. Sądzono, że farmakologia jest mało skuteczną a nawet szkodliwą metodą terapii, która powinna mieć zastosowanie jedynie w wyjątkowych przypadkach. Jak się jednak okazuje, to właśnie farmakologia u wielu pacjentów może być jedyną formą pomocy i w dodatku wykazuje się dużą skutecznością, chociażby przy leczeniu fobii społecznej czy zaburzeń panicznych.

Terapia ekspozycji - polega na stworzeniu sytuacji, w której pacjent będzie odczuwał lę k i niepokój. Wszystko po to, aby nauczyć go normalnego radzenia sobie ze swoich strachem. W terapii ekspozycji zastosowanie mają planowane, prowadzone pod kontrolą wycieczki do miejsc, których na co dzień obawia się pacjent. W pierwszej fazie leczenia odbywa się to tylko w wyobraźni chorego - słucha on opisu sytuacji związanej z ekspozycją społeczną w zatłoczonym miejscu, gdzie np.: zostaje potrącony w tłumie ludzi i upada. W wyniku ogromnej paniki zaczyna wymiotować, a otaczający go ludzie śmieją się z niego i wytkają go palcami. Opowiadana historia zwykle budzi przerażenie, które utrzymuje się przez pierwszą godzinę; następnie strach ustępuje w jego miejscu pojawia się realna ocena zaistniałej sytuacji. Pacjent uświadamia sobie, że tak naprawdę nic mu nie zagraża.

Sukces wyleczenia nerwicy lękowej zależy od wieku pacjenta, a także nasilenia się choroby i momentu rozpoczęcia terapii. Najlepiej rokują leczone, odpowiednio wcześnie zdiagnozowane zaburzenia. W przypadku mocno nasilonych objawów choroby, szansa na powrót do normalnego życia jest znacznie mniejsza. Konieczne jest wówczas leczenie ambulatoryjne, a w przypadku ostrych stanów zapalnych - leczenie zamknięte.