Jak zostać biegłym rewidentem?

BIEGŁY REWIDENT (audytor) to osoba uprawniona do badania sprawozdań finansowych. Przedmiotem jego działalności może być m.in.:

• przegląd sprawozdań finansowych;
• usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych i podatkowych;
• doradztwo podatkowe;
• wydawanie opinii ekonomiczno-finansowych;
• prowadzenie postępowania likwidacyjnego i upadłościowego;
• działalność szkoleniowa w zakresie rachunkowości.

Zawód biegłego rewidenta może wykonywać:

• osoba fizyczna prowadząca działalność we własnym imieniu i na własny rachunek;
• wspólnik podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych;
• osoba pozostająca w stosunku pracy z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych;
• osoba nie pozostająca w stosunku pracy i nie prowadząca działalności we własnym imieniu i na własny rachunek, pod warunkiem zawarcia umowy cywilnoprawnej z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych.

Do rejestru biegłych rewidentów może być wpisana osoba fizyczna, która spełnia poniższe warunki:

1. Korzysta z pełni praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych.
2. Ma nieposzlakowaną opinię i swoim dotychczasowym postępowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu biegłego rewidenta.
3. Nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślnie popełnione przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.
4. Ukończyła studia wyższe (w Polsce lub za granicą) i włada językiem polskim w mowie i piśmie.
5. Odbyła roczną praktykę w zakresie rachunkowości w państwie Unii Europejskiej oraz co najmniej dwuletnią aplikacją pod kierunkiem biegłego rewidenta, mającą na celu praktyczne przygotowanie do samodzielnego wykonywania zawodu.
6. Złożyła przed Komisją z wynikiem pozytywnym egzaminy dla kandydatów na biegłego rewidenta.
7. Złożyła przed Komisją z wynikiem pozytywnym końcowy ustny egzamin dyplomowy sprawdzający wiedzę zdobytą w trakcie aplikacji.
8. Złożyła ślubowanie przed Prezesem lub innym upoważnionym członkiem Krajowej Rady Biegłych Rewidentów.

ZGŁOSZENIE KANDYDATA NA BIEGŁEGO REWIDENTA

Aby przystąpić do postępowania kwalifikacyjnego należy złożyć do Komisji, w terminie określonym przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów, zgłoszenie oraz kwestionariusz osobowy zawierający imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, rodzaj i numer dokumentu tożsamości, obywatelstwo, wykształcenie oraz adres zamieszkania; należy również dołączyć dwie fotografie.

Osoba która spełnia warunki jest zawiadamiana pisemnie przez Komisję, w terminie 1 miesiąca od dnia otrzymania zgłoszenia wraz z niezbędnymi dokumentami, o dopuszczeniu do postępowania kwalifikacyjnego. Następnie zostaje wpisana na listę kandydatów i otrzymuje numer indeksu.

PRAKTYKA

W trakcie odbywania praktyki kandydat powinien nabyć umiejętności w zakresie:

• znajomości organizacji i techniki prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sposobów spełniania wymagań stawianych dokumentowaniu zapisów księgowych;
• ewidencji zdarzeń gospodarczych oraz sporządzania sprawozdań finansowych i deklaracji podatkowych, ubezpieczeniowych a także innych sprawozdań i deklaracji;
• posługiwania się przepisami prawa niezbędnymi w realizacji zadań służb finansowo-księgowych.

Praktyka odbywa się w jednostkach zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z Ustawą o rachunkowości, podmiotach prowadzących usługowo księgi rachunkowe lub uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, jeżeli prowadzą usługowo księgi rachunkowe.

Podstawą odbycia praktyki może być stosunek pracy w wymiarze czasu pracy nie mniejszym niż 1/2 etatu, umowa cywilnoprawna zawarta z podmiotem usługowo prowadzącym księgi rachunkowe, prowadzona działalność gospodarcza, umowa spółki w której kandydat na biegłego rewidenta jest wspólnikiem.

Komisja może na wniosek kandydata zwolnić go z praktyki, jeśli: był on zatrudniony w podmiocie uprawnionym do badania sprawozdań finansowych przez co najmniej 3 lata; pozostawał w stosunku pracy na samodzielnym stanowisku w komórkach finansowo-księgowych przez co najmniej 3 lata; posiada uprawnienia inspektora kontroli skarbowej lub certyfikat księgowy. 

EGZAMINY

Egzaminy pisemne obejmują następujące zagadnienia:

• teoria i zasady rachunkowości;
• zasady sporządzania sprawozdań finansowych, w tym skonsolidowanych;
• analiza finansowa;
• zarządzanie ryzykiem i kontrola wewnętrzna;
• rewizja finansowa;
• standardy rewizji finansowej;
• rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza;
• etyka zawodowa i niezależność biegłego rewidenta;
• wymogi prawne dotyczące badania sprawozdań finansowych oraz biegłych rewidentów i podmiotów do tego uprawnionych.

W trakcie egzaminów sprawdzana jest również wiedza z zakresu:

• prawa spółek i ładu korporacyjnego;
• prawa o postępowaniu upadłościowym i naprawczym;
• prawa: podatkowego, cywilnego, pracy i ubezpieczeń społecznych, bankowego, ubezpieczeniowego;
• technologii informacyjnych i systemów komputerowych;
• matematyki i statystyki;
• mikro i makroekonomii;
• podstawowych zasad zarządzania finansowego w jednostkach gospodarczych.

Ustny egzamin dyplomowy

Po odbyciu rocznej praktyki w zakresie rachunkowości, zdaniu z wynikiem pozytywnym egzaminów pisemnych oraz odbyciu co najmniej dwuletniej aplikacji pod kierunkiem biegłego rewidenta, kandydat przystępuje do ustnego egzaminu dyplomowego.

Egzamin ten trwa nie dłużej niż 30 minut i przebiega w obecności przewodniczącego Komisji lub jego zastępcy oraz dwóch członków Komisji. Wynik egzaminu ogłaszany jest po zakończeniu egzaminu w danym dniu. W razie niepowodzenia, egzamin dyplomowy może być powtórzony czterokrotnie, w terminach ustalonych przez Komisję. W przypadku niewykorzystania tych szans kandydat na biegłego rewidenta ma obowiązek ponownie odbyć aplikację.

APLIKACJA

Kandydat na biegłego rewidenta może przystąpić do pierwszego roku aplikacji po uprzednim odbyciu praktyki, zaliczeniu egzaminów pisemnych z sesji II i zdaniu co najmniej dwóch egzaminów pisemnych z sesji III. Do drugiego roku aplikacji przystąpić może po zaliczeniu egzaminów pisemnych.

W trakcie odbywania aplikacji kandydat powinien nabyć umiejętności wymagane do wykonywania zawodu biegłego rewidenta. Aplikację odbywa się w podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych, które prowadzą badania rocznych sprawozdań finansowych dla co najmniej 10 podmiotów lub zatrudniają/współpracują z co najmniej 3 biegłymi rewidentami. Przy tym powinny one zapewniać kandydatowi na biegłego rewidenta udział w badaniu sprawozdań finansowych przez okres co najmniej 5 miesięcy w każdym roku aplikacji.

ŚLUBOWANIE I WPIS DO REEJSTRU

Po zdaniu egzaminu dyplomowego pozostaje złożyć ślubowanie i uzyskać wpis do rejestru. Rota ślubowania ma następującą treść: "Przyrzekam, że jako biegły rewident będę wykonywać powierzone mi zadania w poczuciu odpowiedzialności, z całą rzetelnością i bezstronnością, zgodnie z przepisami prawa i obowiązującymi standardami rewizji finansowej, kierując się w swoim postępowaniu etyką zawodową i niezawisłością. Poznane w czasie wykonywania czynności rewizji finansowej, fakty i okoliczności zachowam w tajemnicy wobec osób trzecich".

Następnie składa się wniosek o wpis do rejestru i po podjęciu uchwały Krajowej Rady Biegłych Rewidentów w tej sprawie, dane biegłego rewidenta zostają ujęte w rejestrze. Wpis do rejestru uważa się za dokonany, jeśli Komisja Nadzoru Audytowego nie wniesie zastrzeżeń.

Biegły rewident obowiązany jest w szczególności:

• postępować zgodnie ze złożonym ślubowaniem;
• stale podnosić kwalifikacje zawodowe, w tym poprzez odbywanie obligatoryjnego doskonalenia zawodowego;
• przestrzegać standardów rewizji finansowej, zasad niezależności oraz etyki zawodowej;
• regularnie opłacać składkę członkowską;
• przestrzegać uchwał organów Krajowej Izby Biegłych Rewidentów w zakresie, w jakim dotyczą one biegłych rewidentów.

Podstawa prawna

1. Ustawa z dnia 7 maja 2009 roku o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz.U. z 2009 r., nr 77, poz. 649).
2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2009 roku w sprawie postępowania kwalifikacyjnego na biegłych rewidentów (Dz.U. z 2010 r., nr 6, poz. 36).