Zasady pisania rozprawki

Rozprawka to pisemna forma wypowiedzi, rozważania na określony temat. Opowiadanie składa się z trzech części: wstępu, rozwinięcia oraz zakończenia. I podobnie jest w przypadku rozprawki, z tą jednak różnicą że wstęp to teza, rozwinięcie to argumenty a zakończenie to potwierdzenie postawionej wcześniej tezy.

Schemat pisania rozprawki:

• Precyzyjnie ustalamy własny pogląd na opisywaną sprawę.
• Przedstawiamy rzeczową argumentację.
• Podsumowujemy rozważania.
• Odwołujemy się do słów znanych autorytetów (filozofów, mędrców) lub powszechnym sądów.
• W rozprawce staramy się coś udowodnić, kogoś do czegoś przekonać, rozwiać pewne wątpliwości lub odpowiedzieć na zadane pytanie. Formę rozprawki możemy zastosować wówczas, gdy mamy do czynienia z takimi tematami jak np.:

"Uzasadnij, że ...".

"Udowodnij, iż ...".

"Jak rozumiesz ...".

"Jak oceniasz ...".

"Potwierdź lub obal tezę, że ...".

"Czy można zgodzić się z opinią, że ...".

• Rozprawka zmusza nas jako jej autora do zajęcia określonego stanowiska wobec tematu i jego uzasadnienia w oparciu o konkretne argumenty.

Istnieją dwa rodzaje rozprawki:

1. Rozprawka dedukcyjna -zawiera we wstępie tezę, której jesteśmy pewni. W rozwinięciu podajemy argumenty przemawiające za słusznością postawionej przez nas tezy a w zakończeniu przytaczamy ponownie udowodnioną tezę, podsumowując wyciągnięte wnioski.
2. Rozprawka indukcyjna - zawiera we wstępie hipotezę (założenie, przypuszczenie). W rozwinięciu podajemy słuszne argumenty, dzięki którym będziemy mogli zamienić hipotezę w tezę. Udowodnioną tezę możemy zamieścić w zakończeniu jako wniosek końcowy naszych rozważań lub odpowiedzi na zadane pytanie.

Poszczególne argumenty najlepiej wypisać sobie w brudnopisie, by potem je uszeregować według przyjętego kryterium, np.: ważności i poziomy wiarygodności. Jeśli chcemy podać argumenty "za" i "przeciw", najpierw wypisujemy przemawiające "za" a następnie te, które są "przeciw" tezie.

Zaczynamy więc od postawienia tezy lub hipotezy, np.:

"Temat zakłada, że ...".

"Będę starał się bronić tezy, że ...".

"Odpowiedź nie wydaje się być prosta, dlatego hipotezę że ...".

"Zgadzam się z tezą, że ...".

Następnie przedstawiamy rzeczowe argumenty, np.:

"Trzeba też pamiętać, że ...".

"Nie przemawia do mnie argument, że ...".

"Trudno zaprzeczyć, że ...".

"Oto kolejny argument ...".

"Przeciwnicy wysuwają swoje kontrargumenty ...".

Jeśli chcemy zasygnalizować własne zdanie, możemy użyć stwierdzenia typu:

"Uważam, że dowiodłem ...".

"Moim zdaniem ...".

"Nie podzielam opinii, że ...".

"W świetle przytoczonych argumentów ...".

"Przytoczone argumenty w zupełności wystarczą, aby stwierdzić że ...".

Na zakończenie potwierdzamy tezę. Możemy też wesprzeć się słynnym cytatem, np.:

"Sądzę, że przytoczone argumenty pozwolą w pełni zgodzić się z twierdzeniem zawartym w temacie".

"Na zakończenie wrócę jeszcze raz do tezy: "...".

"Na potwierdzenie postawionej tezy pozwolę sobie przytoczyć słowa znanego myśliciela: "...".