Krótki poradnik alergika - objawy alergii i leczenie

Alergia to skłonność do specyficznej reakcji na niektóre czynniki występujące w środowisku. Może przybierać rozmaitą postać i atakować różne narządy ciała, m.in.: skórę, oczy, nos, oskrzela, żołądek czy jelita. Reakcja alergiczna może być mniej lub bardziej nasilona i obejmować jeden albo wiele narządów jednocześnie. Może występować sezonowo albo przez cały rok.

Antygeny wywołujące alergie

Produkty spożywcze: białko jaj, czekolada, kukurydza, mleko, orzechy, rośliny strączkowe, ryby i owoce morza, sezam, soja, zboża.

Zwierzęta i ich wydzieliny: roztocze, sierść - głównie kocia.

Pyłki roślinne (wywołujące katar sienny): babka lancetowata, bez czarny, brzoza, buk, bylica, dąb, grab, jesion, komosa, leszczyna, lipa drobnolistna, olcha, pokrzywa, topola, trawy, szczaw, wiąz, wierzba.

Leki: antybiotyki beta-laktamowe, penicylina, salicylany, sulfonamidy, środki znieczulenia miejscowego.

Jad owadów np.: pszczół.

Zarodniki pleśni.

Rodzaje alergii:

Alergia pokarmowa. Może być zależna od wielu czynników, ale najważniejszym są uwarunkowania genetyczne. Jeśli zarówno matka jak i ojciec są alergikami, to można spodziewać się w 70%, że ich potomstwo również będzie borykać się z podobnymi dolegliwościami. Na alergie pokarmowe duży wpływ mają artykuły żywnościowe "wzbogacane" konserwantami i substancjami przedłużającymi świeżość produktu. Uczulonym można być równie dobrze na krowie mleko i jego przetwory, kurze jaja a nawet świeże warzywa i owoce, które mogą wywoływać pieczenie w gardle. 

Alergia kontaktowa. Ten typ alergii dotyka głównie płeć żeńską i występuje wtedy, gdy skóra delikatnych części ciała ma kontakt z substancjami uczulającymi. Alergia może się wówczas pojawić na twarzy, szyi i rękach. Pojawia się wysypka a skóra bardzo swędzi i jest zaczerwieniona.

Alergia wziewna. Uaktywnia się w okresie pylenia drzew, traw i chwastów. Alergia wziewna zapoczątkowana w dzieciństwie może zmniejszyć się lub całkowicie zaniknąć w dorosłym życiu albo wręcz przeciwnie, rozwinąć się w astmę. Kontakt z substancjami wziewnymi prowadzi do zapalenia spojówek i błony śluzowej nosa. Osoby uczulone mają problemy z oddychaniem przez nos, często kichają a ich oczy są mocno zaczerwienione. Bezpośrednią przyczyną takiego stanu jest dostawanie się pyłków do gardła, dlatego też można odczuwać swędzenie podniebienia i obrzęk języka.

Alergia iniekcyjna. Na ten typ alergii może wpływać bardzo wiele czynników, m.in.: niektóre leki, kosmetyki zawierające substancje uczulające, biżuteria, środki do czyszczenia a także ubrania.

Objawy alergii

Ogólne: bóle głowy i migreny, wahania masy ciała, osłabienie organizmu.

Psychika: zmienność nastrojów, wewnętrzny niepokój, lęki i stany paniki, rozkojarzenie, agresja, nadpobudliwość u dzieci.

Skóra: atopowe zapalenie skóry, świąd, wysypka, obrzęk Quinckego.

Żołądek i jelita: zapalenie błony śluzowej żołądka, biegunki, wzdęcia, zespół Roemhelda.

Serce i układ krążenia: skoki ciśnienia krwi, utraty przytomności.

Pęcherz moczowy: infekcje dróg moczowych, wielomocz.

Błony śluzowe: pieczenie oczu, przewlekły katar, kichanie, kaszel, astma oskrzelowa.

Mięśnie i stawy: bóle mięśniowe, reumatyczne.

Pierwsze objawy alergii u dziecka

Pojawienie się na twarzy a nawet skórze głowy dziecka dużych zmian zapalnych świadczy o skazie białkowej czyli wyprysku atopowym, który może rozpocząć się w trzecim miesiącu życia dziecka.

W wieku dwóch lat może pojawić się u dziecka przewlekły katar, zapalenie ucha albo ataki duszności. Malec bywa wtedy nerwowy, agresywny lub przeciwnie - bardzo senny.

Najsilniejsze reakcje uczuleniowe wywołuje u najmłodszych alergia pokarmowa. Objawia się wymiotami i biegunką.

Leczenie alergii

Immunoterapia. Ta metoda lecznicza polega na odczulaniu chorego antygenem i tym samym zmniejszaniu albo usuwaniu objawów alergii. Najważniejsza w terapii jest systematyczność podawania wzrastających dawek leku. Zarówno czas poświęcony leczeniu jak i droga podawania szczepionki ma istotny wpływ na skuteczność immunoterapii. Zabiegi powinny być wykonywane przez wykształconych w dziedzinie alergologii lekarzy. Decyzja o podjęciu jak i zakończeniu terapii powinna być podejmowana indywidualnie według potrzeb każdego pacjenta. Zwykle okres leczenia wynosi od 3 do 5 lat.

Farmakoterapia. Leczenie farmakologiczne alergików polega na łagodzeniu objawów choroby a także hamowaniu powstawania mediatorów prozapalnych, które przyczyniają się do nasilania tych objawów. Niestety farmakologia nie likwiduje przyczyn alergii.

Leczenie alergii zazwyczaj oparte jest na stosowaniu następujących grup leków:

• Przeciwhistaminowe I generacji blokują ostatni etap reakcji alergicznej, uniemożliwiają łączenie uwolnionej histaminy z receptorem i wyzwolenie efektu biologicznego. Ponadto leki przeciwhistaminowe II generacji działają przeciwzapalnie.
• Przeciwleukotrienowe hamują biosyntezę leukotrienów cysteinylowych albo blokują receptory dla leukotrienów w ścianie oskrzeli.
• K (kromoglikan disodowy) ma właściwości zapobiegawcze i przeciwalergiczne. Głównym mechanizmem działania leku jest hamowanie procesu degranulacji komórek tucznych.
• Glikokortykosteroidy działają przeciwzapalnie i przeciwalergicznie; stosowane są doustnie, w postaci wziewnej lub donosowej. W przypadku astmy oskrzelowej są podawane przewlekle najczęściej w formie inhalacji.