Spam - jak nie złamać prawa korzystając z poczty elektronicznej

Przekleństwem poczty elektronicznej jest spam - praktycznie każdy właściciel konta email miał okazję dostać niechciane wiadomości, a skala tego zjawiska rośnie wraz z rozwojem Internetu.

Nie wszyscy zdają sobie do końca sprawę jaka jest definicja spamu, a co ważniejsze jak jest on traktowany przez polskie przepisy prawa. A jest na co uważać, bo spammerem możemy stać się nieświadomie, narażając siebie nie tylko na złość odbiorców naszej wiadomości, ale także na koszty związane z popełnionym wykroczeniem podlegającym karze grzywny.

Co to jest spam

Spam wg rozumienia polskiej ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną to niezamówiona informacja o charakterze handlowym. Niezamówiona, tzn. taka, której odbiorca nie zamówił w wyraźny sposób, poprzez wyrażenie zgody na otrzymywanie takich informacji, a w szczególności poprzez podanie swojego adresu email. Handlowy charakter wiadomości nadają wszelkie treści, które promują pośrednio lub bezpośrednio towary, usługi lub wizerunek danej firmy lub osoby.

Jak do tego odnieść się w praktyce? Nie można bez zgody rozsyłać do nikogo wiadomości, które w jakikolwiek sposób miałyby reklamować towary, usługi czy  firmę bez uprzedniej zgody odbiorcy. Dotyczy to zarówno działań na dużą skalę w przypadku firmy, ale też działań w mniejszej skali, np. rozsyłania zaproszeń na swoją aukcję w serwisie Allegro.pl czy też zapraszanie do odwiedzenia naszej strony internetowej.

Jaka zgoda jest potrzebna?

Aby uznać, że odbiorca wyraził zgodę na otrzymanie od nas informacji o charakterze handlowym, konieczne jest spełnienie następujących warunków:

• zgoda nie może być domniemana lub dorozumiana z oświadczenia woli o innej treści - czyli musimy mieć do czynienia z jasnym wyrażeniem woli odnoszącym się do otrzymywania wiadomości handlowych
• musimy umożliwić odwołanie takiej zgody w każdym momencie i na żądanie odbiorcy zaprzestać wysyłania informacji nawet pomimo wyrażonej wcześniej zgody
• musimy być w stanie udowodnić przed sądem, że stosowna zgoda została wyrażona przez adresata wiadomości

W praktyce nawet jeżeli użytkownik poda swój adres email na stronie internetowej i wyrazi tam zgodę na otrzymywanie informacji handlowych, to dobrze jest potwierdzić, że adres email faktycznie należy do osoby, która go podała. W tym celu często stosowanym rozwiązaniem jest przesłanie na konto email użytkownika prośby o potwierdzenie wyrażenia zgody wraz z unikalnym adresem strony, po wejściu na który użytkownik jednoznacznie potwierdza swoją wolę oraz fakt dysponowania podanym adresem email.

Właściwa postać informacji handlowej

Aby nasza informacja była zgodna z prawem musi także spełniać określone wymogi dotyczące postaci w jakiej jest przesyłana - dotyczy to w szczególności zamieszczenia określonych informacji o nadawcy oraz na temat podstawy do przesyłania wiadomości.

Ustawa nakazuje wyraźne, jednoznaczne i bezpośrednie sformułowanie:

• adresu email nadawcy
• w przypadku osoby fizycznej: imienia, nazwiska oraz adresu zamieszkania
• w przypadku firmy: nazwę lub firmę oraz adres siedziby

Co ważne: należy unikać sytuacji, które mogłyby wprowadzać użytkownika w błąd co do nadawcy wiadomości, np. poprzez zastosowanie adresu nadawcy należącego do innej firmy.

Dobre praktyki i przyjęte standardy

Na świecie istnieją organizacje zrzeszające firmy z branży internetowej, które starają się wypracować pewne wspólne zasady i standardy dotyczące reklamy internetowej, w tym także reklamy przesyłanej za pośrednictwem poczty elektronicznej. Znaczący udział w tym względzia ma IAB (Interactive Advertising Bureau). Wśród zaleceń dotyczących przesyłania informacji handlowych znajdziemy między innymi:

• każda wiadomość powinna zawierać możliwość odwołania zgody na otrzymywanie tego typu informacji
• wiadomości nie powinny w żaden sposób wprowadzać w błąd co do nadawcy informacji, dotyczy to w szczególności pól: nadawca i temat
• adresy email nie mogą być zbierane w niedozwolony sposób, np. poprzez kopiowanie ze stron www czy forów dyskusyjnych
• w każdej wiadomości powinna znaleźć się informacja na temat sposobu pozyskania adresu odbiorcy oraz wyrażonej przez niego zgodzie

Na podsumowanie: wiele osób zdaje się ignorować fakt istnienia przepisów oraz zasad wynikających wręcz z ludzkiej przyzwoitości. Ponieważ spam staje się coraz poważniejszym problemem wszędzie na świecie konsekwentnie wprowadzane są przepisy wymierzone w nadawców spamu. W Polsce te uregulowania są bardzo wyraźne i na ich podstawie nie jedna osoba zapłaciła grzywnę. Mogą to być poważne pieniądze, ponieważ kary wynoszą od 200 do 5000zł za każdą wysłaną wiadomość. Postępowanie jest wszczynane na wniosek poszkodowanego - zachęcam wszystkich do korzystania ze swoich praw.